canlılarda üreme ve çoğalma
canlılarda Üreme ve gelişme nasıl gerçekleşir?
Canlılarda Üreme ve Gelişme
Üreme; Canlıların soylarının devam ettirmesi için kendilerine benzer yavrular meydana getirmelerine denir.
Üreme, eşeyli ve eşeysiz olarak iki şekildedir.
Eşeysiz üreme:Eşey hücrelerine gerek olmadan yapılan üreme şeklidir. Yavrular tamamen ana bireye benzerler.
Eşeysiz üreme çeşitleri:
1)Bölünme: Monera, protista ve mantarlarda görülür.
2)Tomurcuklanma: Maya hücrelerinde ve bazı protistlerde görülür.
3)Sporlanma: Parazit bir hücreli, mantar ve bazı ilkel bitkilerde görülür.
4)Vejetatif üreme:Ana bitkiden ayrılan kısmın bölünme özelliği kazanmasıyla olur. Çelik, daldırma, aşı gibi çeşitleri vardır. Mitoz bölünme esasına dayanır.
Eşeyli üreme:Farklı iki cins gametin birleşmesi ile yeni bir canlının oluşmasıdır. Kalıtsal yönden farklı canlılar oluşur.
Zigot:Gametlerin birleşmesi sonucu(döllenme) oluşan yapıdır. Zigottan sonraki bölünmeler mitoz bölünmedir.
İzogami:Şekil ve büyüklük bakımından aynı olan gametlerin birleşmesidir. Yeşil su yosunu ve ulotrix’te görülür.
Anizogami:Yapı ve büyüklük bakımından farklı olan iki gametin birleşmesidir. Alg ve mantarlarda görülür.
Oogami:Büyük ve hareketsiz yumurta hücresi ile küçük ve hareketli sperm hücresinin birleşmesi ile olan üremedir. Memeliler ve gelişmiş bitkilerde görülür.